Hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không là sự thỏa thuận giữa bên vận chuyển và bên thuê, trong đó bên vận chuyển có trách nhiệm đưa hàng đến đích và giao cho người nhận đúng quy định. Ngược lại, bên thuê vận chuyển phải thanh toán đầy đủ phí dịch vụ.
Để hiểu rõ hơn về hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không là gì? Tham khảo mẫu hợp đồng vận chuyển Air, hãy cùng Mison Trans tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.
Hợp đồng vận chuyển hàng hóa là gì
Hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không trong tiếng Anh là Contract for the Carriage of Goods by Air. Theo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam 2006, hợp đồng vận chuyển hàng hóa được định nghĩa như sau:
Hợp đồng vận chuyển hàng hóa là sự thỏa thuận giữa người vận chuyển và người thuê vận chuyển. Theo đó, người vận chuyển có trách nhiệm giao hàng đến đúng địa điểm và trao cho người có quyền nhận. Ngược lại, người thuê vận chuyển phải thanh toán đầy đủ chi phí vận chuyển.
Các tài liệu liên quan đến hợp đồng vận chuyển hàng hóa bao gồm: Vận đơn hàng không, các thỏa thuận bằng văn bản giữa hai bên, điều lệ vận chuyển và bảng giá cước dịch vụ. Đây là những bằng chứng quan trọng xác nhận và điều chỉnh quyền lợi, nghĩa vụ của các bên trong quá trình vận chuyển.
Hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không thường được hiểu là một hợp đồng thương mại, trong đó hàng hóa là các động sản hữu hình. Đây là hợp đồng có tính đền bù, nghĩa là có sự trao đổi giá trị giữa hai bên để đảm bảo lợi ích kinh tế cho cả hai bên tham gia.
Trách nhiệm của các bên trong hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không
Hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không là một hợp đồng song vụ, tức cả hai bên – người vận chuyển và người thuê vận chuyển – đều có quyền và nghĩa vụ đối với nhau. Mỗi bên phải thực hiện nghĩa vụ riêng biệt và có trách nhiệm cụ thể khi vi phạm các điều khoản trong hợp đồng.
1. Trách nhiệm của người gửi hàng hóa
Người gửi hàng hóa có hai trách nhiệm chính trong hợp đồng:
- Thanh toán cước phí vận chuyển theo thỏa thuận.
- Cung cấp đầy đủ và chính xác các thông tin, giấy tờ liên quan đến hàng hóa, bao gồm chi tiết về loại hàng, số lượng, tình trạng và các giấy tờ pháp lý cần thiết cho quá trình vận chuyển.
Nếu không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ này, người gửi có thể chịu trách nhiệm đối với các tổn thất hoặc chậm trễ phát sinh từ việc cung cấp thông tin không chính xác hoặc thiếu giấy tờ.
2. Trách nhiệm của người vận chuyển
Người vận chuyển có nghĩa vụ chính là đảm bảo việc chuyển hàng hóa từ điểm xuất phát đến điểm đích theo thời gian đã thỏa thuận, và giao hàng cho người nhận hợp pháp. Trách nhiệm của người vận chuyển phát sinh trong các trường hợp:
- Mất mát, hư hỏng, thiếu hụt hàng hóa: Người vận chuyển chịu trách nhiệm về bất kỳ thiệt hại nào xảy ra đối với hàng hóa trong quá trình vận chuyển, bao gồm khi hàng hóa đang được bảo quản tại sân bay hoặc trên tàu bay.
- Chậm trễ giao hàng: Nếu hàng hóa không được giao đúng thời hạn đã cam kết mà không có lý do chính đáng, người vận chuyển sẽ chịu trách nhiệm về các tổn thất phát sinh do việc chậm trễ.
- Các trường hợp đặc biệt: Nếu máy bay phải hạ cánh khẩn cấp ở ngoài sân bay do sự cố hoặc tai nạn, người vận chuyển vẫn chịu trách nhiệm đối với hàng hóa khi hàng hóa ở bên ngoài tàu bay, dù không còn nằm trong cảng hàng không.
Người vận chuyển hàng không chỉ chịu trách nhiệm trong thời gian hàng hóa nằm trong sự kiểm soát, mà vẫn phải đảm bảo an toàn cho hàng hóa ngay cả trong những tình huống khẩn cấp.
Điểm cần chú ý về hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không
1. Chủ thể trong hợp đồng
Chủ thể của hợp đồng vận chuyển hàng hóa quốc tế gồm bên thuê vận chuyển và bên vận chuyển. Khi ký kết hợp đồng, bên vận chuyển cần xác minh liệu bên thuê có phải là chủ sở hữu hàng hóa hoặc được ủy quyền hợp pháp bởi chủ sở hữu để giao kết hợp đồng.
Tương tự, bên thuê vận chuyển cần đảm bảo rằng bên vận chuyển có đầy đủ năng lực và giấy phép kinh doanh dịch vụ vận chuyển quốc tế theo quy định.
2. Điều kiện vận chuyển và bảo hiểm
Bên thuê vận chuyển cần kiểm tra kỹ các điều kiện vận chuyển hàng hóa, đặc biệt là điều kiện bảo quản đối với hàng hóa nhạy cảm như hàng dễ hỏng, hàng giá trị cao hoặc hàng nguy hiểm.
Bên cạnh đó, các điều khoản về bảo hiểm hàng hóa cần được xem xét để đảm bảo hàng hóa được bảo vệ trong suốt quá trình vận chuyển.
>>> Bạn có thể đọc kỹ hơn bảo hiểm hàng hóa ở đây: Bảo Hiểm Hàng Hóa Vận Chuyển Bằng Đường Hàng Không Mới Nhất
3. Hình thức của hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không
Hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không quốc tế phải tuân thủ quy định của quốc gia xuất nhập khẩu và các điều ước quốc tế.
Thông thường, hợp đồng cần được lập bằng văn bản để tránh rủi ro và làm cơ sở pháp lý trong trường hợp xảy ra tranh chấp.
4. Quy định pháp lý và công ước quốc tế
Hợp đồng cần tuân thủ các quy định của pháp luật quốc gia cũng như các công ước quốc tế như Công ước Montreal 1999 về vận tải hàng không quốc tế. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi của các bên và giảm thiểu rủi ro trong trường hợp tranh chấp.
5. Ngôn ngữ của hợp đồng
Các bên có thể thỏa thuận lựa chọn ngôn ngữ cho hợp đồng, tuy nhiên ngôn ngữ thường được sử dụng trong hợp đồng quốc tế là Tiếng Anh. Ngoài ra, có thể kèm theo bản dịch sang ngôn ngữ của các bên tham gia để dễ hiểu và tránh nhầm lẫn.
6. Vận đơn hàng không
Vận đơn hàng không (Airway Bill – AWB) là tài liệu quan trọng trong hợp đồng, đóng vai trò như chứng từ xác nhận việc giao nhận hàng hóa. Các bên cần kiểm tra kỹ lưỡng thông tin trên vận đơn, bao gồm thông tin về lô hàng, bên vận chuyển, và lịch trình vận chuyển để đảm bảo tính chính xác và hợp lệ.
7. Nội dung của hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không
Khi soạn thảo hợp đồng, cần lưu ý kiểm tra kỹ các thông tin sau:
- Thông tin của bên vận chuyển, bên thuê, bên nhận hàng và các bên liên quan.
- Thông tin chi tiết về hàng hóa: Loại hàng, số lượng, trọng lượng, tình trạng.
- Chi tiết về thời gian và địa điểm giao nhận hàng hóa.
- Quyền và nghĩa vụ của các bên.
- Thời điểm chuyển giao rủi ro.
- Quy định về sự kiện bất khả kháng.
- Phương thức giải quyết tranh chấp.
- Chi phí vận chuyển và các chi phí phát sinh.
8. Các tài liệu đính kèm trong hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không
Tài liệu quan trọng kèm theo hợp đồng bao gồm: Vận đơn hàng không và các giấy tờ liên quan đến quá trình vận chuyển. Những tài liệu này là bằng chứng cho việc vận chuyển và giúp quản lý rủi ro một cách hiệu quả.
>>> Tham khảo xem bài viết về: 10 bước nhập khẩu hàng hóa bằng đường hàng không “chuẩn” Logistics
Trường hợp chấm dứt hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không
Hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không này sẽ chấm dứt tại một trong các trường hợp sau:
1. Hoàn thành nghĩa vụ hợp đồng
Hợp đồng được chấm dứt khi bên vận chuyển hoàn thành việc giao hàng hóa đến đúng địa điểm, đúng thời gian và bàn giao cho người nhận hàng hợp pháp. Khi đó, các nghĩa vụ của hai bên được coi là đã hoàn tất và hợp đồng kết thúc.
2. Thỏa thuận giữa các bên
Hai bên có thể thỏa thuận chấm dứt hợp đồng bất kỳ lúc nào. Trường hợp này thường đi kèm với các điều khoản thỏa thuận về việc thanh toán các chi phí liên quan hoặc bồi thường (nếu có).
3. Hủy hợp đồng do vi phạm
Nếu một trong hai bên vi phạm nghiêm trọng các điều khoản của hợp đồng (ví dụ như không thanh toán cước phí, không giao hàng đúng hẹn, hoặc vi phạm quy định pháp luật), bên kia có quyền hủy hợp đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại.
4. Sự kiện bất khả kháng
Trường hợp có sự kiện bất khả kháng như thiên tai, chiến tranh, dịch bệnh hoặc các sự cố ngoài tầm kiểm soát khiến việc thực hiện hợp đồng trở nên không thể, hợp đồng có thể được chấm dứt mà không bên nào phải chịu trách nhiệm bồi thường.
5. Hàng hóa bị cấm vận chuyển
Nếu hàng hóa bị phát hiện là thuộc danh mục cấm vận chuyển theo quy định của pháp luật quốc gia hoặc quốc tế trong quá trình vận chuyển, hợp đồng sẽ bị chấm dứt ngay lập tức, và hàng hóa có thể bị tịch thu hoặc tiêu hủy tùy theo quy định của pháp luật.
6. Phá sản hoặc mất năng lực pháp lý của một trong các bên
Nếu một trong hai bên phá sản, giải thể hoặc mất năng lực pháp lý để thực hiện các nghĩa vụ theo hợp đồng, hợp đồng sẽ chấm dứt. Các bên có thể đàm phán về việc xử lý các vấn đề còn tồn đọng, như thanh toán chi phí hay xử lý hàng hóa chưa giao.
Những trường hợp chấm dứt hợp đồng này giúp đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan và đưa ra giải pháp hợp lý trong các tình huống đặc biệt.
Nguyên tắc áp dụng pháp luật khi có xung đột trong vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không
Theo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam 2006, sửa đổi bổ sung năm 2014, khi xảy ra xung đột pháp luật trong việc giải quyết tranh chấp liên quan đến hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không, ngoài các nguyên tắc chung, cần tuân theo một số nguyên tắc đặc thù sau:
- Pháp luật của quốc gia đăng ký quốc tịch tàu bay: Được áp dụng để điều chỉnh các quan hệ phát sinh trên tàu bay khi tàu bay đang hoạt động trong không phận. Quy định này giúp xác định rõ các quyền, nghĩa vụ và tranh chấp liên quan đến tàu bay.
- Pháp luật của quốc gia nơi ký kết hợp đồng: Được áp dụng để xác định hình thức và các điều kiện pháp lý của hợp đồng liên quan đến quyền sở hữu và sử dụng tàu bay. Điều này đảm bảo tính hợp pháp của hợp đồng dựa trên quy định pháp lý của quốc gia ký kết.
Những nguyên tắc này giúp bảo vệ quyền lợi các bên và duy trì tính thống nhất trong giải quyết tranh chấp khi có sự khác biệt về quy định pháp luật giữa các quốc gia.
Trên đây là những thông tin về hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không bạn tham khảo để hiểu rõ hơn về các điều khoản trong hợp đồng vận chuyển nhé. Hy vọng, qua bài viết mà Mison Trans cung cấp sẽ mang lại những giá trị cho Quý Khách Hàng.
Nếu Quý Khách Hàng có bất kỳ câu hỏi nào về vận chuyển hàng hóa quốc tế thì hãy liên hệ Mison Trans để được giải đáp một cách nhanh chóng và chính xác nhất nhé.