C/O là gì – C/O để làm gì – Các loại form C/O – Điều kiện để xin C/O 

Trong hoạt động xuất nhập khẩu, C/O (Certificate of Origin) – hay Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa – là một trong những chứng từ quan trọng nhất giúp doanh nghiệp hưởng ưu đãi thuế quan, thông quan thuận lợi và khẳng định uy tín với đối tác quốc tế. 

Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về mục đích sử dụng, các loại form C/O phổ biến, cũng như điều kiện cần thiết để được cấp loại giấy chứng nhận này. Bài viết dưới đây sẽ giúp doanh nghiệp nắm bắt toàn diện kiến thức nền tảng và thực tiễn về C/O là gì – từ khái niệm đến quy trình – để tránh rủi ro và tận dụng tối đa lợi thế thương mại.

C/O là gì? Mục đích và phân loại các form phổ biến hiện nay

Trong hoạt động xuất nhập khẩu, C/O (Certificate of Origin) hay còn gọi là Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa, là một chứng từ quan trọng trong bộ hồ sơ hải quan. Đây là tài liệu xác nhận hàng hóa có nguồn gốc từ một quốc gia hoặc vùng lãnh thổ cụ thể, do cơ quan có thẩm quyền cấp. 

Việc hiểu rõ C/O là gì – C/O để làm gì – Các loại form C/O – Điều kiện để xin là điều cần thiết với mọi doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistics, thương mại quốc tế hoặc xuất nhập khẩu.

C/O dùng để làm gì?

Việc xin cấp C/O không chỉ là thủ tục hành chính mà mang lại nhiều lợi ích thiết thực, cả về mặt pháp lý lẫn tài chính.

1. Hưởng ưu đãi thuế quan theo hiệp định thương mại

Khi một doanh nghiệp có đầy đủ C/O phù hợp với yêu cầu của hiệp định thương mại tự do giữa hai quốc gia, hàng hóa nhập khẩu từ nước đó có thể được miễn hoặc giảm thuế nhập khẩu. Đây là lý do quan trọng nhất khiến doanh nghiệp cần quan tâm đến C/O.

Ví dụ: Một doanh nghiệp tại Việt Nam xuất khẩu hàng dệt may sang Nhật Bản. Nếu có C/O form AJ theo hiệp định AJCEP, thuế nhập khẩu vào Nhật có thể giảm từ 10% xuống còn 0–2%. Với lô hàng trị giá 500.000 USD, doanh nghiệp có thể tiết kiệm được hàng chục nghìn USD tiền thuế.

2. Giúp hàng hóa thông quan thuận lợi

Một số thị trường bắt buộc phải có C/O mới cho phép thông quan. Đặc biệt với các sản phẩm có nguy cơ gian lận thương mại cao như nông sản, dệt may, linh kiện điện tử…, cơ quan hải quan thường kiểm tra kỹ nguồn gốc hàng hóa. 

C/O giúp chứng minh sản phẩm có xuất xứ hợp pháp, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và không bị áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại.

3. Tăng uy tín và độ minh bạch trong giao dịch

Trong các hợp đồng xuất khẩu có thanh toán qua ngân hàng (L/C), C/O thường là chứng từ bắt buộc. Việc có C/O không chỉ giúp hoàn thiện bộ hồ sơ thanh toán, mà còn là bằng chứng cho thấy doanh nghiệp có quy trình sản xuất minh bạch, phù hợp với quy định quốc tế. Điều này rất quan trọng trong việc xây dựng hình ảnh và uy tín với đối tác nước ngoài.

Bạn có biết: Thuế Nhập Khẩu Từ Trung Quốc Về Việt Nam – Thông Tin Mới Nhất Doanh Nghiệp Cần Biết

Các loại form C/O phổ biến hiện nay

Việt Nam đang tham gia hơn 15 hiệp định thương mại song phương và đa phương, kéo theo nhiều mẫu C/O tương ứng. Dưới đây là một số loại form thông dụng, được sử dụng theo từng hiệp định cụ thể:

Ví dụ minh họa

• Xuất khẩu cà phê từ Việt Nam sang EU: Cần C/O form EUR.1 để hưởng thuế suất 0% theo EVFTA.
• Xuất khẩu linh kiện điện tử sang Trung Quốc: Sử dụng C/O form E để được giảm thuế nhập khẩu.

Nếu doanh nghiệp không có C/O, có thể sẽ bị áp dụng mức thuế MFN (Most Favored Nation) cao hơn, làm giảm khả năng cạnh tranh về giá.

Một số lưu ý khi xin C/O

1. Không phải mọi mặt hàng đều được cấp C/O ưu đãi. Doanh nghiệp cần chứng minh hàng hóa đáp ứng tiêu chí xuất xứ theo từng hiệp định (ví dụ: hàm lượng nội địa hóa, chuyển đổi mã HS…).

2. C/O phải được cấp đúng mẫu và đúng thời điểm. Trường hợp cấp sai form hoặc quá hạn sẽ không được chấp nhận tại nước nhập khẩu.

3. Doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ gốc: Hóa đơn thương mại, vận đơn, tờ khai xuất khẩu, định mức sản xuất, bảng phân tích nguyên phụ liệu…

Bài viết được quan tâm nhất: Mã số thuế không tồn tại trên hệ thống Hải quan – Cách khắc phục hiệu quả

Điều kiện để được cấp C/O

Việc hàng hóa có đủ điều kiện để cấp C/O (Certificate of Origin) phụ thuộc vào loại sản phẩm, thị trường xuất khẩu và hiệp định thương mại áp dụng. Doanh nghiệp cần xác định rõ loại form C/O phù hợp để hưởng ưu đãi thuế quan tối đa khi xuất khẩu sang các nước có ký kết FTA với Việt Nam.

1. Lựa chọn form C/O phù hợp

Mỗi form C/O tương ứng với một hoặc một nhóm thị trường cụ thể. Doanh nghiệp cần:

• Xác định nước nhập khẩu thuộc hiệp định nào (EVFTA, ATIGA, CPTPP, v.v.)
• Tra cứu biểu thuế ưu đãi áp dụng cho mặt hàng cụ thể trong hiệp định đó
• Chọn form C/O nào mang lại thuế suất thấp nhất hoặc ưu đãi cao nhất

Ví dụ:

• Xuất khẩu hàng sang EU thì nên sử dụng Form EUR.1 theo EVFTA
• Xuất khẩu sang ASEAN thì dùng Form D theo ATIGA
• Nếu cùng một lô hàng có thể xin được cả Form A và Form E, thì nên chọn form nào có thuế suất nhập khẩu thấp hơn tại nước nhập khẩu

2. Căn cứ pháp lý về điều kiện cấp C/O

Theo Điều 6 Nghị định 31/2018/NĐ-CP, hàng hóa chỉ được cấp C/O khi thỏa mãn một trong hai trường hợp về xuất xứ sau:

a. Hàng hóa có xuất xứ thuần túy

Đây là các sản phẩm được sản xuất hoàn toàn tại một quốc gia, vùng lãnh thổ hoặc nhóm nước cụ thể mà không có nguyên liệu nhập khẩu.

Bao gồm các trường hợp như:

• Nông sản trồng, thu hoạch hoàn toàn tại Việt Nam
• Khoáng sản khai thác từ lòng đất Việt Nam
• Cá, thủy sản đánh bắt trong vùng biển Việt Nam
• Sản phẩm chế biến hoàn toàn từ nguyên liệu có nguồn gốc trong nước

Các mặt hàng này được công nhận là có xuất xứ thuần túy và đủ điều kiện cấp C/O theo tiêu chí WO (Wholly Obtained).

b. Hàng hóa không có xuất xứ thuần túy (sử dụng nguyên liệu nhập khẩu)

Trường hợp này phổ biến với hàng gia công, chế biến, lắp ráp… Hàng hóa vẫn được coi là có xuất xứ nếu đáp ứng một trong các điều kiện sau:

Điều kiện 1 – RVC hoặc LVC đạt tỷ lệ theo quy định

• RVC (Regional Value Content) hoặc LVC (Local Value Content) là tỷ lệ giá trị nội khối hoặc giá trị nội địa.

• Theo từng hiệp định, tỷ lệ này thường dao động từ 30% đến 45% tùy sản phẩm.

• Bộ Công Thương ban hành Danh mục Quy tắc cụ thể mặt hàng (PSR – Product Specific Rules) để hướng dẫn tính tỷ lệ này cho từng loại hàng hóa.

Ví dụ: Áo sơ mi may tại Việt Nam từ vải nhập khẩu, nếu chi phí gia công, nhân công và phụ kiện trong nước chiếm trên 40% giá trị FOB thì có thể được cấp C/O theo tiêu chí RVC.

Mison Trans đang có ưu đãi dùng thử dịch vụ vận chuyển cho khách hàng lần đầu với mức giá cực hấp dẫn: https://misontrans.com/dich-vu-van-chuyen-hang-tu-trung-quoc-ve-viet-nam/

Điều kiện 2 – Chuyển đổi mã HS (CTC – Change in Tariff Classification)

• Mã HS của thành phẩm xuất khẩu phải khác với mã HS của nguyên liệu nhập khẩu ở cấp độ 4 số.

• Điều này nhằm chứng minh rằng quá trình sản xuất tại Việt Nam đã đủ sâu để “chuyển đổi bản chất” của sản phẩm.

• Danh mục Quy tắc cụ thể mặt hàng do Bộ Công Thương ban hành là căn cứ pháp lý xác định điều kiện này.

Ví dụ: Nhập khẩu vải (HS 5208), may thành áo sơ mi (HS 6205): mã HS đã thay đổi ở cấp độ 4 số → đạt yêu cầu CTC → đủ điều kiện cấp C/O.

Thủ tục để cấp C/O như thế nào? 

Việc xin cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) là một bước quan trọng trong quy trình xuất khẩu, đặc biệt nếu doanh nghiệp muốn hưởng các ưu đãi thuế quan từ các hiệp định thương mại tự do. Theo quy định tại Điều 16 Nghị định 31/2015/NĐ-CP, thủ tục cấp C/O bao gồm ba bước chính như sau:

Bước 1: Khai báo hồ sơ đăng ký cấp C/O điện tử

Doanh nghiệp cần truy cập hệ thống www.ecosys.gov.vn của Bộ Công Thương để khai báo hồ sơ xin cấp C/O theo mẫu điện tử.

Trường hợp lần đầu xin cấp C/O: Doanh nghiệp phải đăng ký hồ sơ thương nhân trên hệ thống. Hồ sơ này bao gồm:

• Giấy đăng ký kinh doanh
• Mẫu chữ ký và con dấu
• Danh mục hàng hóa xuất khẩu
• Các thông tin cơ bản về doanh nghiệp

Chỉ khi hồ sơ thương nhân được duyệt và hợp lệ, doanh nghiệp mới được quyền nộp hồ sơ xin cấp C/O cho từng lô hàng.

Ngoài hệ thống ECOSYS, doanh nghiệp cũng có thể khai báo trên các website của đơn vị được Bộ Công Thương ủy quyền (như VCCI, các phòng quản lý xuất nhập khẩu khu vực).

Bài viết được quan tâm nhiều nhất: Tại sao tờ khai bị luồng đỏ? Giải quyết như thế nào khi tờ khai bị luồng đỏ

Bước 2: Chuẩn bị và nộp hồ sơ xin cấp C/O

Hồ sơ xin cấp C/O cần đầy đủ các giấy tờ sau, theo quy định tại Điều 15 Nghị định 31/2015/NĐ-CP:

1. Đơn đề nghị cấp C/O (mẫu quy định)
2. Hóa đơn thương mại (Commercial Invoice)
3. Phiếu đóng gói hàng hóa (Packing List)
4. Vận đơn (B/L hoặc AWB)
5. Tờ khai hải quan hàng xuất khẩu (bản in từ hệ thống hải quan)
6. Mẫu C/O đã điền hoàn chỉnh
7. Chứng từ chứng minh xuất xứ, gồm:
   • Bảng kê khai nguyên vật liệu sử dụng để sản xuất
   • Bảng khai xuất xứ từ nhà sản xuất
   • Tờ khai hải quan đối với nguyên liệu nhập khẩu (nếu có)

Các chứng từ cần thể hiện rõ nguồn gốc của nguyên liệu, quy trình sản xuất, và cách tính tỷ lệ nội địa hóa nếu áp dụng theo quy tắc RVC.

Xem thêm: Cách kiểm tra C/O, C/Q chính xác nhất

Bước 3: Xét duyệt hồ sơ và nhận C/O

Doanh nghiệp có thể lựa chọn nộp hồ sơ theo ba hình thức: trực tuyến, trực tiếp, hoặc qua bưu điện. Mỗi hình thức có thời gian xét duyệt khác nhau:

a) Nộp hồ sơ trực tuyến trên www.ecosys.gov.vn:

• Hồ sơ phải có chữ ký số của doanh nghiệp
• Nếu hồ sơ hợp lệ và không cần bổ sung, kết quả xét duyệt được trả trong vòng 6 tiếng làm việc

b) Nộp hồ sơ trực tiếp tại cơ quan cấp C/O:

• Hồ sơ được in bản giấy và nộp tại các phòng quản lý xuất nhập khẩu hoặc VCCI
• Nếu hồ sơ đầy đủ, thời gian xét duyệt là 8 tiếng làm việc

c) Nộp hồ sơ qua đường bưu điện:

• Doanh nghiệp gửi toàn bộ hồ sơ bản giấy đến cơ quan cấp
• Trong điều kiện bình thường, kết quả được trả trong vòng 24 giờ làm việc

Lưu ý: Trong trường hợp hồ sơ thiếu sót, thông tin chưa chính xác, hoặc hàng hóa có yếu tố nghi vấn về xuất xứ, cơ quan cấp C/O có quyền yêu cầu bổ sung chứng từ hoặc kiểm tra thực tế tại cơ sở sản xuất.

Xem chi tiết về: Quy trình xin cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O)

Dịch vụ hỗ trợ C/O của Mison Trans

Tại Mison Trans, chúng tôi hiểu rằng thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) thường phức tạp và tốn thời gian, nhất là với những lô hàng cần xử lý nhanh, đúng form, đúng hiệp định để hưởng ưu đãi thuế quan.

Đó là lý do chúng tôi tích hợp dịch vụ hỗ trợ xin C/O vào các gói dịch vụ hiện có, nhằm giúp khách hàng tiết kiệm thời gian, tránh sai sót, và đảm bảo thông quan thuận lợi.

Mison Trans cung cấp dịch vụ xin C/O cho các khách hàng đang sử dụng một trong các dịch vụ sau:

• Dịch vụ thông quan hải quan xuất khẩu hoặc nhập khẩu

• Dịch vụ booking – vận chuyển quốc tế (đường biển, đường hàng không)

• Dịch vụ logistics trọn gói từ kho đến cảng (door-to-door)

Việc kết hợp dịch vụ không chỉ giúp đồng bộ chứng từ và thông tin hàng hóa, mà còn đảm bảo quy trình cấp C/O diễn ra nhanh gọn, không bị vướng hồ sơ.

Ưu đãi khi sử dụng dịch vụ trọn gói

Với khách hàng sử dụng dịch vụ trọn gói của Mison Trans (bao gồm: booking + khai báo hải quan + xin cấp C/O), chúng tôi mang đến nhiều lợi ích vượt trội:

• Ưu tiên xử lý hồ sơ nhanh hơn: Không phải mất thời gian cung cấp thông tin nhiều lần
• Miễn phí kiểm tra tính đủ điều kiện cấp C/O trước khi khai báo
• Tư vấn chọn form C/O phù hợp để tối ưu thuế nhập khẩu
• Giảm chi phí xử lý chứng từ so với đăng ký dịch vụ đơn lẻ

Ngoài ra, đội ngũ chứng từ giàu kinh nghiệm của Mison Trans sẽ trực tiếp phối hợp với cơ quan cấp C/O như VCCI, Bộ Công Thương hoặc các đơn vị ủy quyền, đảm bảo hồ sơ được nộp và nhận đúng thời hạn.

Cam kết từ Mison Trans

• Chính xác hồ sơ, đúng quy định pháp lý

• Hạn chế tối đa rủi ro bị từ chối hoặc phải điều chỉnh C/O

• Thời gian xử lý nhanh, phù hợp với lịch giao hàng và cut-off của hãng tàu

• Bảo mật thông tin và hỗ trợ trọn gói cho từng lô hàng cụ thể

C/O không đơn thuần là giấy tờ, mà là yếu tố quyết định đến thuế suất nhập khẩu, tiến độ giao hàng và độ tin cậy với đối tác. Khi bạn đã chọn Mison Trans cho khâu khai báo hải quan hoặc vận chuyển quốc tế, hãy để chúng tôi đồng hành luôn trong việc xin cấp C/O đúng – đủ – đúng lúc.

Kết luận

C/O là một công cụ thương mại quan trọng giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, mở rộng thị trường và tăng uy tín trong giao dịch quốc tế. Tuy nhiên, việc xin cấp C/O không đơn giản, đòi hỏi sự hiểu biết về quy định pháp lý và từng hiệp định thương mại cụ thể.

Nếu doanh nghiệp của bạn cần hỗ trợ chuyên sâu về C/O hoặc các vấn đề liên quan đến xuất nhập khẩu, hãy liên hệ với Mison Trans để được tư vấn tận tâm, chính xác và đúng quy định.