Trong vận tải quốc tế, ngoài Master Bill (MBL) thì House Bill (HBL) cũng là loại vận đơn phổ biến và thường được doanh nghiệp trực tiếp cầm trong tay. Tuy nhiên, nhiều người vẫn thắc mắc: House Bill do ai phát hành, có giá trị pháp lý như thế nào và khác gì so với Master Bill? Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ để tránh nhầm lẫn và xử lý chứng từ chính xác.
House Bill of Lading (HBL) là gì?
House Bill of Lading (HBL) hay còn gọi là Vận đơn thứ cấp.
Đây là chứng từ vận tải được phát hành cho chủ hàng thực tế (Importer/Exporter) bởi Forwarder (công ty giao nhận).
HBL thể hiện hợp đồng vận chuyển giữa chủ hàng và Forwarder, chứ không trực tiếp với hãng vận tải.
House Bill do ai phát hành?
House Bill do Forwarder hoặc NVOCC (Non Vessel Operating Common Carrier) phát hành.
Forwarder đứng ra ký hợp đồng với chủ hàng, sau đó lại booking chỗ với hãng tàu/hãng hàng không để lấy Master Bill.
Nói cách khác, HBL = Forwarder phát hành cho chủ hàng, còn MBL = Carrier phát hành cho Forwarder.
HBL phát hành khi nào?
House Bill of Lading (HBL) thường được phát hành trong các trường hợp sau:
- Sau khi chủ hàng booking với Forwarder: Khi doanh nghiệp xuất khẩu hoặc nhập khẩu hàng hóa, họ không trực tiếp làm việc với hãng tàu/hãng hàng không mà thông qua Forwarder/NVOCC.
- Khi Forwarder đã hoàn tất thủ tục booking với hãng vận chuyển: Forwarder sẽ đặt chỗ, nhận xác nhận vận chuyển từ hãng tàu/hãng bay và đồng thời nhận Master Bill (MBL).
- Trước khi hàng được xếp lên tàu hoặc ngay sau khi hàng được xếp: Forwarder dựa vào thông tin lô hàng để phát hành House Bill (HBL) cho chủ hàng.
Nếu là HBL gốc (Original HBL): thường phát hành sau khi tàu chạy.
Nếu là HBL surrendered (điện giao hàng/Telex Release): có thể phát hành sớm hơn, tùy theo thỏa thuận giữa các bên.
>>> Xem thêm: Nhập khẩu chính ngạch cần giấy tờ gì [Cập nhập mới nhất]
HBL được phát hành bởi Forwarder sau khi đã nhận Master Bill từ hãng vận chuyển và trước khi giao chứng từ cho chủ hàng để dùng cho thủ tục hải quan, thanh toán hoặc nhận hàng.
Quy trình phát hành House Bill
- Chủ hàng (Shipper) thuê Forwarder để xuất/nhập khẩu hàng hóa.
- Forwarder làm việc với hãng tàu/hãng bay và nhận Master Bill.
- Forwarder dựa vào thông tin của lô hàng để phát hành House Bill cho chủ hàng.
- Khi hàng về đến cảng đích, chủ hàng sử dụng House Bill cùng với các chứng từ khác để làm thủ tục hải quan và nhận hàng từ Forwarder.
>>> Đọc thêm về bài viết: Master Bill do ai phát hành? Tất tần tật thông tin cần biết
Ví dụ thực tế về House Bill
Tình huống nhập khẩu:
- Doanh nghiệp A tại Nhật bán một lô hàng thiết bị y tế cho Doanh nghiệp B tại Việt Nam.
- Doanh nghiệp B thuê Forwarder C tại Việt Nam để vận chuyển.
Chứng từ sẽ đi theo quy trình:
- Hãng tàu ONE phát hành Master Bill cho Forwarder C.
- Forwarder C phát hành House Bill cho Doanh nghiệp B.
- Trên House Bill sẽ ghi:
- Shipper: Doanh nghiệp A (người bán tại Nhật).
- Consignee: Doanh nghiệp B (người nhập tại Việt Nam).
- Khi tàu cập cảng Hải Phòng, Doanh nghiệp B dựa vào House Bill để nhận hàng từ Forwarder C.
👉 Như vậy: House Bill luôn do Forwarder phát hành cho chủ hàng, không phải hãng tàu.
>>> Quý khách đang có nhu cầu book cước dịch vụ vận chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam trọn gói, hãy tham khảo bảng giá tại đây: https://misontrans.com/dich-vu-van-chuyen-hang-tu-trung-quoc-ve-viet-nam/
Vai trò của House Bill trong vận chuyển quốc tế
- Chứng từ hợp đồng giữa chủ hàng và Forwarder: bảo vệ quyền lợi của cả hai bên.
- Thông tin chi tiết về hàng hóa: thường thể hiện rõ shipper, consignee thực tế.
- Thủ tục nhận hàng: là cơ sở để chủ hàng nhập khẩu nhận lại lô hàng từ Forwarder.
- Hỗ trợ tài chính: trong nhiều trường hợp, HBL có thể sử dụng trong giao dịch thương mại và ngân hàng.
Phân biệt House Bill và Master Bill
| Tiêu chí | House Bill (HBL) – do Forwarder phát hành | Master Bill (MBL) – do Carrier phát hành |
| Đơn vị phát hành | Forwarder/NVOCC | Hãng tàu/hãng hàng không |
| Người gửi (Shipper) | Chủ hàng thực tế | Forwarder |
| Người nhận (Consignee) | Người nhập khẩu thực tế | Forwarder hoặc đại lý của họ |
| Giá trị pháp lý quốc tế | Thấp hơn Master Bill | Cao, dùng trong LC và thủ tục hải quan |
>>> Click vào đây để hiểu rõ hơn về: Phân biệt Master Bill và House Bill
FAQ – Câu hỏi thường gặp về House Bill
- House Bill có giá trị pháp lý như Master Bill không?
House Bill có giá trị trong quan hệ giữa chủ hàng và Forwarder, nhưng giá trị pháp lý quốc tế thấp hơn Master Bill. - Có thể dùng House Bill để nhận hàng tại cảng không?
Có, nhưng thường phải thông qua Forwarder. Chủ hàng dùng HBL để đối chiếu và Forwarder sẽ làm việc với hãng tàu bằng Master Bill. - Nhà xuất khẩu và nhập khẩu có thể chỉ dùng House Bill mà bỏ qua Master Bill không?
Không. Master Bill là bắt buộc cho hãng vận chuyển. House Bill chỉ là chứng từ bổ sung trong quan hệ thương mại giữa chủ hàng và Forwarder.
>>> Mison Trans cung cấp dịch vụ khai báo hải quan trọn gói nhanh chóng, đúng giờ
Kết luận về House Bill do ai phát hành
House Bill do Forwarder hoặc NVOCC phát hành, là cầu nối giữa chủ hàng và hãng vận chuyển. Hiểu rõ sự khác biệt giữa House Bill và Master Bill giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong việc xử lý chứng từ, giảm thiểu rủi ro khi làm thủ tục hải quan và nhận hàng.
Nếu bạn cần hỗ trợ trong việc làm thủ tục hải quan, kiểm tra chứng từ, hoặc book cước vận chuyển quốc tế, Mison Trans sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp với dịch vụ trọn gói A–Z: từ khâu booking – phát hành chứng từ – thông quan – giao hàng tận kho.
